PBX چيست و چگونه كار مي كند ؟

بررسي تاريخچه و انواع سيستم‌هاي PBX از ماضي الي كنونبراستي سيستم‌هاي PBX چيست و امروزه چه نقشي در گسترش كسب‌و‌كارها دارند ؟ امروز مي‌خواهيم درباره‌ي سيستم‌هاي تلفني PBX گفتگو نماييم . حتما” اين اسم را پيش تر از اينها شنيده‌ايد اما چه بسا آشنايي دقيقي با آن نداشته باشيد . از شما دعوت مي‌كنم الي انتهاي اين نوشتار همراه ما باشيد الي با معاني و كارايي PBX ها اغلب آشنا شويد .PBX  مخفف سه واژه‌ي Private Branch Exchange است . ( خواهشمندم سعي بر ترجمه نكنيد كه هيچ معني نمي‌دهد !!! ) PBX ها طي چند سنه پسين نقش بسزايي در ارتباطات سازمان‌هاي كوچك و بزرگ داشته است . مي‌توان گفت مهمترين وظيفه يك سيستم PBX اين است كه كليه‌ي منابع تلفني سازمان‌ها ، همانند خطوط تلفن شهري را براي تعداد زيادي مصرف كننده به اشتراك مي‌گذارند لذا سازمان نيازي ندارد كه از تعداد زيادي خط تلفن شهري كاربرد كند . به راستي با شمار مقداري خط تلفن شهري مي‌توان تمامي اتاق‌ها و ميز‌هاي كارمندان را پوشش تلفني عدل . براي مثال فرض كنيد سازماني كه ۲۰ خط تلفن شهري دارد ، PBX  مي‌تواند اين خطوط را براي ۲۰۰ پرسنل به راحتي به اشتراك گذاشته الي همگي آن‌ها به همگي خطوط شهري دسترسي داشته باشند .
ساختار PBX چيست ؟PBX  از نرم افزار يا مشكل افزار‌هايي برپايي شده كه به PSTN  (خطوط تلفن شهري كه از طرف مخابرات ارائه مي شود) متصل است . در ارتباطات سازمان‌ها ايستگاه‌ها يا نقاطي هستي دارند كه به آنها  end point  مي‌گويند . به عنوان نمونه تلفن روي ميز ، دستگاه فكس يا دستگاه كارت خوان نمونه‌هايي از end point هستند . هدف پيشه PBX ها پوشش تلفني همين end point ها مي‌باشد .
با راه‌انداري PBX ، ارتباطات سازمان‌ها بهبود يافته و در هزينه‌ها نيز صرفه جويي مي‌شود . PBX كارمندان را توانا مي‌سازد الي با شماره‌گيري بيشينه ۲ يا ۳ يا ۴ عدد ، با ديگر همكارانشان در درون سازمان تماس گيرند . نكته‌ي داراي اهميت آن است كه كليه‌ي تماس‌هاي داخل سازماني كاملاً رايگان مي‌باشد . همانطور كه در بالا گفتيم PBX امكان بخش خطوط شهري را دارد .
اينكه هر سازمان به چند خط تلفن شهري دربايستن دارد به عواملي مشابه درازا موعد مكالمات ، تجربه‌ي پيشين از ميزان شمار مكالمات ، بيشترين شمار تماس‌هاي مقارن و اينكه خطوط شهري به چند خط داخل سازماني بايد بخش شوند وابستگي دارد . براي نمونه يك سازمان بزرگ كه تعداد زيادي مشتري و تماس گيرنده دارد بيش از يك سازمان كوچك نياز به خط تلفن شهري دارد .
اجزاء تشكيل دهنده ي PBXباكس يا كابينت براي پاره ها تشكيل دهنده و متعلقات داخليبرد مركزي براي برقراري وابستگي تماس هاي ورودي و خروجيسخت افزار باره احتياج جهت پيوستگي با PSTNend point مثل تلفن روي ميز، دستگاه فكس، دستگاه كارت خوانتامين كننده برق (Power)تاريخچه PBX  از گذشته تاكنونبه قديمي‌ترين سيستم PBX ، سوييچ برد نيز مي‌گويند . اين سيستم كهن نياز به فردي به عنوان اپراتور داشت . در اين سيستم كهنه هر تماس از خارج به سازمان نخست به اپراتور وصل مي‌شد و او تماس را به شخص يا يكتا مورد عقيده تماس گيرنده ، ارتباط مي‌داد . درواقع اين شغل توسط اپراتور انساني سپريدن مي‌شد و او بود كه تماس ورودي را به تقسيم مربوطه ارتباط مي‌داد . همينطور اگر كارمندي مي‌خواست تماسي به خارج از سازمان داشته باشد ، ابتدا بايد به اپراتور وصل مي‌شد ، سپس اپراتور او را به يك خط شهري آزاد (خطي كه در حال مكالمه نبود) وابستگي مي‌داد .  حال فرض كنيد سازماني كه تعداد تماس‌هاي بسيار زيادي داشته است ، نياز داشت الي ده ها اپراتور جهت برپايي انسجام تلفن‌هاي سازمان استخدام كند . با گذشت موعد سوييچ‌هاي دستي جاي خود را به سوييچ‌هاي الكترومغناطيسي و سپس الكترونيكي دادند .
معرفي  IP PBXجديدترين سيستم PBX همخواني با تلفن‌هاي تحت شبكه دارند (به  IP phoneروي ميز نيز وصل مي شوند) . در اين سيستم end point ساير آن به جاي خطوط PSTN سنتي ، SIP Trunks مي‌باشد . به مجموعه برپايي شده از PBX و تلفن تحت شبكه ، IP PBX  مي‌گويند .
تفاوت‌هاي ON-PREMISE PBX و HOSTED PBXسيستم PBX مي‌تواند درون سازمان پيمان گيرد كه به آن on-premise PBX مي‌گويند ، يا در اختيار سرويس‌دهنده (اپراتور) باشد كه به آن hosted PBX مي‌گويند . در سيستم hosted PBX ، سرويس‌دهنده خدمات را بر بستر Cloud ارائه مي‌دهد و سرويس‌گيرنده با اتصال به آن مي‌تواند از امكانات ارائه شده بدست اپراتور بهره‌گيري كند .
سازمان‌هاي كبير معمولاً PBX و ماژول‌هاي باره نيازشان را خريداري مي‌كنند درحالي كه اين كار براي سازمان‌هاي حقير توجيه اقتصادي ندارد و آنان امكانات باره نيازشان را از راه سيستم Cloud دريافت كرده و تمامي مسائل مربوط به حمايت نيز بدست اپراتور سپريدن مي‌شود .
Cloud PBX - IP PBX
نكته : PBX hosted  و PBX on-premise در كليه‌ي قابليت‌ها و امكانات با يكديگر همانند هستند .تعريف ANALOG PBX ومقايسه ي آن با IP PBXسيستم آنالوگ پشتيبان كننده‌ي تلفن‌هاي معمولي (تلفن هاي باستاني و موجود در بازار) مي‌باشد . ارتباطي كه از راه كابل‌هاي مسي بين PBX و شبكه‌ي مخابرات استوار مي‌شود و انجام هر عمليات جديد يا تغييرات مستلزم صرف نمودن موعد اكثريت نسبت به IP PBX مي‌باشد . راه‌اندازي سيستم آنالوگ ساده است اما انعطاف‌پذيري و توسعه‌پذيري آن خير . همينگونه ماژول‌ها و امكانات را مي‌توان به سيستم آنالوگ اضافه كرد اما نمي‌توان بين آنها و ارتباطات ديجيتالي همانند پيام فوري و اشتراك گذاري صفحات ، بستگي مناسبي ايجاد رو كرد . ايجاد هرگونه تغيير در سيستم آنالوگ براي تنظيمات و سازماندهي سيستم و ايجاد امكانات جديد به موعد زيادي دربايستن دارد .
PBX آنالوگ
IP PBX نسبت به نمونه‌هاي آنالوگ بسيار نرمش پذيرتر است و در اين سيستم ارتباط IP PBX با تلفن‌هاي تحت شبكه است و به جاي  استفاده از سيم‌هاي مسي از فيبر نوري كاربرد مي‌شود .
براي برپايي پيوستگي بين PSTN با PBX و برقراري تماس هاي IP ، سيستم‌هاي SIP trunk طراحي شدند كه وظيفه‌ي آن برقراري مكالمات بر بستر شبكه مي‌باشد و تماس‌هاي صوتي مستقيماً بر پايه‌ي شبكه برپا مي‌شوند .
IP PBX - PBX آنالوگ

همچنين در IP PBX صفحه‌اي براي تنظيمات پيكربندي سيستم طراحي شده كه از راه آن مي‌توان تمامي تنظيمات و دگرگوني ها را به راحتي و به شكل آنلاين اتمام داد . اضافه نمودن امكانات و تغييرات جديد بدون بيچارگي به اينكه متخصصي از سمت اپراتور به محل اعزام شود به شكل آنلاين امكانپذير مي‌باشد . اگر PBX روي فضاي ابري يا نزد سرويس‌گيرنده باشد نيز ، درخواست خطوط جديد از مركز مخابرات عمومي حداكثر طي چند ساعت امكانپذير خواهد بود و اين درخواست مشكل و پيچيده‌اي نخواهد بود (كه البته مفتوح هم به علت امكانات بالاي مخابرات ايران اين امر در زماني بيش از چند ساعت به طول مي‌انجامد) . با اشاعه تماس‌ها از راه VOIP ، PBX امكانات زيادي به خويش گرفته است . اين امكانات بر اين پايه اند امكانات ديداري مانند تماس تصويري ، فكس از طريق IP ، پيام فوري و … كه باعث ايجاد ساختاري بهتر در ارتباطات سازمان‌ها هستند .
ممنون كه الي انتهاي اين نوشتار با ما همراه بوديد . چشم براه مقالات بعدي ما در حوزه‌ي VOIP و مركز تلفن باشيد .